آموزشی که باعث رشد هوش و عقل می‌گردد، «تربیت فکری» نام دارد و ایده اصلی آموزش را شکل می‌دهد. به زبان ساده، این آموزش توسعه توانایی کودکان برای فکر کردن به خود به طوری که بتوانند به تنهایی در مورد مسائل فکر کنند را هدف قرار می‌دهد. بنابراین، اسباب بازی آموزشی همانطور که از واژه «آموزشی» مشخص است، به «اسباب‌بازی‌هایی اطلاق می‌شود که رشد هوش و توانایی‌های غیر‌شناختی را تشویق می‌کنند».
اگرچه اسباببازیهای آموزشی به وضوح از اسباببازیهای معمولی جدا نمی‌شوند، اما با هدف «پرورش توانایی‌ها و حساسیت‌های کودکان» و همچنین به واسطه «مکانیسم‌هایی که مغز و بدن را تحریک می‌کنند» به منظور رشد هوش توسعه می‌یابند. این یعنی به ویژگی‌های بخصوصی مجهز هستند که در سایر محصولات مشابه نمی‌توان آنها را یافت.
به همین دلیل، به گونه‌ای طراحی شده‌اند تا کودکان در نحوه بازی خود خلاق باشند و از مغز خود استفاده کنند. بنابراین کودکان راه های مبتکرانه خود را برای بازی کردن، از طریق آزمون و خطا ارائه می کنند. انباشت این تلاش ها منجر به رشد توانایی تفکر و هوش می شود. به این ترتیب اعتقاد بر این است که با ایجاد «فرصت‌هایی» که از طریق اسباببازیهای آموزشی باعث رشد هوش می‌شود، کارایی رشد کودکان را به‌طور چشمگیری بهبود می‌بخشد. این در حالی است که گاهی رژیم غذایی کودکان را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.
مبانی عملی عملکرد اسباب بازی آموزشی
شواهد علمی مبنی بر این است که اسباب بازی های آموزشی باعث رشد مغز می شوند. گفته می شود که تقریباً 90 درصد از مغز کودک تا سن 6 سالگی تشکیل می شود و اسباب بازی های آموزشی در حمایت از رشد مغز نقش دارند. بر اساس مقاله ای که در سال 2016 توسط جوآن روبی، روانپزشک کودک در دانشگاه واشنگتن منتشر شد، تربیت کودکان زیر 6 سال بیشترین سود را بر رشد شخصیتی آنها خواهد داشت و هوش و توانایی فکری کودکان تا حد زیادی تحت تأثیر محیط پرورشی آنهاست. از طرفی حمایت مادر بر رشد مغز کودکان تاثیر زیادی دارد، گواه این امر اوایل کودکی است. زمانی که مغز به خوبی به محبت مادر پاسخ می دهد.
در یک مطالعه واقعی، بر اساس تجزیه و تحلیل تصاویر مغز، مشخص شد که سرعت رشد مغز بین کودکانی که توسط مادرشان با عشق بزرگ شده‌اند و کودکانی که تا سن 6 سالگی سرد و رها شده‌اند «حدود دو برابر» بوده است. بهتر است بدانید، محبتی که از مادر دریافت می کنید، هیپوکامپ مغز شما را تحریک می کند. می توان گفت که این رشد هیپوکامپ نه تنها با حافظه و توانایی یادگیری، بلکه با انواع رشد عاطفی مانند توجه به دیگران و اجتماعی بودن، یعنی بهبود توانایی های غیر‌شناختی ارتباط زیادی دارد.
حرف آخر
اگرچه موارد فوق فقط یک نتیجه تحقیقاتی است که از مشارکت مادران در اوایل کودکی به دست آمده است، اما تفاوت هایی در میزان رشد و تکامل مغز بین کودکانی که در دوران اولیه کودکی با نوعی تحریک مغزی بزرگ شده اند (بازی‌های کودکانه) و کودکانی که چنین نبوده اند وجود دارد. احتمالا تجربه این موضوع را به شما هم ثابت کرده است. به لحاظ تحریک مغز می توان گفت که بازی با اسباب بازی آموزشی به ویژه در اوایل کودکی، روش بسیار موثری جهت رشد هوش و خلاقیت کودک خواهد بود.
